Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Jedną z form korzystania z utworu jest udzielenie licencji. Umowa licencyjna określa warunki korzystania z utworu w określony sposób, którego dana licencja dotyczy. Licencja może być udzielona również na patent oraz znak towarowy (na taką możliwość wskazuje art. 66 ust. 2 oraz 163 prawa własności przemysłowej).

Co to właściwie jest umowa licencji

Umowa licencji uregulowana jest w Prawie autorskim, które dość ściśle określa co taka umowa powinna zawierać, jakie są jej rodzaje i ograniczenia. Umowa licencji jest umową, w której twórca udziela upoważnienia do korzystania z utworu na wymienionych w umowie polach eksploatacji z określeniem zakresu, miejsca i czasu tego korzystania.

Prawo autorskie zakłada szereg domniemań, który w razie braku odmiennych uregulowań w samej umowie znajduję zastosowanie. Dlatego też w przypadku umowy licencji niezbędne jest uzgodnienie po pierwsze co ma być objęte licencją, a po drugie w jakim zakresie i na jakich zasadach.

Każdy element umowy licencji powinien być napisany możliwie precyzyjnie, tak aby faktycznie oddawała wolę stron umowy. Szczególny nacisk należy tutaj położyć na sformułowanie zakresu pól eksploatacji.

Zgodnie z art.67 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych, umowę licencyjną możemy min. podzielić na wyłączną i niewyłączną . Jeśli chodzi o licencję wyłączną zezwala ona uprawnionego do wyłącznego korzystania z prawa na określonym terytorium lub polu eksploatacji prawa , natomiast licencja niewyłączna nie ogranicza grona licencjobiorców , dopuszczając zatem wzajemną konkurencję.

Jaka jest główna zaleta umowy licencji

Licencja umożliwia podmiotom gospodarczym korzystanie z cudzych innowacji . W przypadku zawarcia umowy licencjonowanej, właściciel praw autorskich nie wyzbywa się autorskich praw majątkowych , lecz jedynie upoważnia do korzystania z utworu na określonym polu eksploatacji.

Jak sporządzić umowę licencji oraz na jakie aspekty należy zwrócić uwagę?

W przypadku zawarcia umowy licencji, podlega ona zasadzie swobody zawierania umów. Strony umowy mają pełną swobodę kształtowania poszczególnych jej aspektów, zapisów, lecz muszą pamiętać o zachowaniu pewnej formy i elementów określonych przepisami prawa.

Należy zwrócić uwagę, aby w umowie umieścić :

1. Nagłówek umowy, w którym zostaną zawarte informacje na temat stron umowy, daty oraz miejscu zawarcia umowy
2. Jaki jest przedmiot licencji , należy go dobrze opisać. Jest to ważne z tego względu ,aby nie było wątpliwości , iż obie strony rozumieją go w ten sam sposób
3. Typ licencji, czy jest ona wyłączną czy niewyłączną ( wyjaśnienie zostało podane powyżej)
4. Zakres uprawnień stron. W tej kwestii wyróżniamy : pełne (licencjobiorca może korzystać z przedmiotu licencji w takim samym zakresie jakim może z niego korzystać licencjodawca , lecz należy pamiętać ,że licencjobiorca nie może rozporządzać projektem wynalazczym) , niepełne ( prawa licencjobiorcy do korzystania z przedmiotu licencji są w jakimś stopniu ograniczone)
5. Okres obowiązywania umowy oraz terytorium na jakim ona obowiązuje . Można ją zawrzeć na czas oznaczony bądź nieoznaczony . W przypadku , gdy czas obowiązywania umowy jest oznaczony, wygasa ona po przekroczeniu tego czasu, natomiast, gdy czas jest nieoznaczony wygasa ona po pięciu latach od daty wejścia w życie umowy.
6. Odpowiedzialność i gwarancja . Należy zwrócić na ten aspekt uwagę oraz dokładnie sprecyzować odpowiedzialność, w razie ewentualnych szkód spowodowanych przez przedmiot umowy oraz na wypadek ewentualnych roszczeń licencjobiorcy. Warto jest również zwrócić uwagę na obowiązki dotyczące odpowiedzialności cywilnej.
7. Wynagrodzenie. W tym punkcie ważne jest to , aby określić wysokość oraz sposób płatności . Proszę również zawrócić uwagę , na to , żeby zamieścić procedury postępowania w przypadku naruszenia postanowień odnośnie wynagrodzenia oraz jakie konsekwencje poniesie licencjobiorca w przypadku zwłoki w uiszczeniu opłat.
8. Oświadczenie stron. W tym paragrafie można umieścić obowiązki licencjodawcy oraz licencjobiorcy, informacje na temat terminowej spłacie okresowych opłat oraz poświadczyć ,iż nie toczy się postępowanie związane z patentem przedmiotu umowy – co za tym idzie ,wyklucza to ryzyko wygaśnięcia patentu w trakcie trwania umowy.
9. Postanowienia końcowe. W punkcie tym należy zawrzeć informacje dotyczące trybu rozstrzygania ewentualnych sporów ,warunki które należy spełnić w razie odstąpienia od umowy oraz o możliwości wprowadzenia ewentualnych zmian do umowy, załączniki do niej oraz podstawy prawne nieuregulowane umową licencjonowaną.

Podsumowanie najważniejszych aspektów dotyczących umowy licencyjnej

Zawierając umowę licencji, nieoznaczając czasu trwania umowy, przyjmuje się iż licencja uprawnia do korzystania z przedmiotu umowy przez okres 5 lat. W tym przypadku twórca może wypowiedzieć umowę na rok na przód ,na koniec roku kalendarzowego , gdy nie został podany umowny termin wypowiedzenia.

Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, jest to licencja niewyłączona , w przypadku licencji wyłącznej , należy to wyraźnie zaznaczyć w umowie .Umowa wyłączna może byś sporządzona jedynie w formie pisemnej , pod rygorem nieważności. Licencję udzieloną na okres dłuższy niż pięć lat uważa się, po upływie tego terminu, za udzieloną na czas nieoznaczony.

W przypadku gdy, licencjodawca nie udzielił prawa sublicencji , licencjobiorca nie może upoważnić innej osoby do korzystania z przedmiotu umowy w zakresie licencji. Forma umowy  niewyłącznej może być ustna bądź pisemna . Licencja może zostać udzielona w sposób dorozumiany. Zostało to potwierdzone przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 września 2005 r. ( III CK 124/ 2005) :

“ Jeśli autor przysyła swoje utwory do wykorzystania np. do stacji telewizyjnej, są one wykorzystywane, a autor otrzymuje wynagrodzenie, to mimo że nie została między stronami zawarta umowa na piśmie, należy to traktować jako udzielenie licencji niewyłącznej. Umowa jest zawierana wówczas w sposób dorozumiany.”  . W takim przypadku , przyjmuje się , iż strony zawarły umowę niewyłączną. Jeżeli umowa obejmuje sporządzenie egzemplarzy przeznaczonych do udostępnienia publiczności, twórcy należą się egzemplarze autorskie w liczbie określonej w umowie.

Sporządzając umowę licencjonowaną warto zwrócić szczególną uwagę na powyższe aspekty. Jeżeli potrzebujesz pomocy w przygotowaniu umowy licencji, to skorzystaj z naszej pomocy. Może zainteresuje cię artykuł o umowie dropshipping?