W tym wpisie omawiamy dwie bardzo ważne zmiany dotyczące serwisów internetowych i aplikacji – jedna dotyczy poszerzenia niektórych praw konsumenta na jednoosobowe działalności gospodarcze, a druga dotyczy wdrożenia unijnego rozporządzenia w sprawie propagowania sprawiedliwości i przejrzystości dla użytkowników biznesowych korzystających z usług pośrednictwa internetowego.
Brzmi skomplikowanie, ale spokojnie – nasi prawnicy przygotowali dla Ciebie podsumowanie najważniejszych zmian oraz ich wpływu na regulaminy serwisów i aplikacji. Zapraszamy do lektury.
Masz pytania dotyczące zmian lub chcesz sprawdzić, czy Ciebie też dotyczą i czy Twój regulamin wymaga aktualizacji? Skontaktuj się z nami, chętnie pomożemy:
- tel. 61 847 55 18
- kontakt@regulaminowo.pl
Zmiana numer 1 – poszerzenie niektórych praw konsumenta na jednoosobowe działalności gospodarcze
Pierwsza zmiana dotyczy w zasadzie wszystkich serwisów internetowych i aplikacji, a także sklepów internetowych. Zmiana ta tak naprawdę nie dotyczy wyłącznie regulaminów, ale także wszelkich innych umów, ogólnych warunków sprzedaży i innych dokumentów regulujących prawa i obowiązki stron.
W największym skrócie zmiana ta polega na przyznaniu jednoosobowym firmom niektórych praw konsumenta. Do tej pory tacy kliencie byli traktowani jak przedsiębiorcy, co pozwało m.in. uniknąć prawa odstąpienia od umowy, czy umożliwiało ograniczyć odpowiedzialność właściciela serwisu, czy sklepu w stosunku do takich klientów.
Poniżej ważne pytania i odpowiedzi dotyczące nadchodzących zmian:
O jakie prawa konsumenta chodzi? Już wyjaśniamy:
Zmiany dotyczą trzech obszarów – klauzul niedozwolonych, odstąpienia od umowy w terminie 14 dni bez podania przyczny oraz przyznanie ułat
Klauzule niedozwolone
– możliwość powoływania się na klauzule niedozwolone – po wejściu w życie zmian jednoosobowy przedsiębiorca spełniający kryteria wskazane w przepisach będzie mógł podobnie jak konsument podnieść, że dany zapis regulaminu stanowi klauzulę niedozwoloną i tym samym nie jest nim związany – oczywiście zapis regulaminu musi spełniać przesłanki uznania go za klauzulę niedozwoloną, to jest musi kształtować jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy;
Odstąpienie od umowy w terminie 14 dni bez podania przyczyny
– możliwość odstąpienia od umowy w terminie 14 dni na takich samych zasadach jak konsument – do tej pory możliwość odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa zastrzeżona była tylko dla konsumentów, po zmianie z możliwości takiej będzie mógł skorzystać także jednoosobowy przedsiębiorca spełniający kryteria wskazane w ustawie. Tutaj należy pamiętać, że bardzo istotne jest właściwe pouczenie o prawie odstąpienia od umowy, a w razie potrzeby także odebranie stosownych zgód na rozpoczęcie świadczenia usługi – w przeciwnym wypadku możemy się narazić w najgorszym przypadku na darmowe świadczenie usługi przez okres 12 miesięcy;
Reklamacja na podstawie rękojmi
– ograniczenia dotyczące rękojmi i możliwość korzystania z prawa regresu – zmiany w tym zakresie dotyczą przede wszystkim sklepów internetowych, w skrócie zmiany dotyczą ułatwień w złożeniu i obsłudze reklamacji na towar składanej przez jednoosobowego przedsiębiorcę spełniającego kryteria wskazane w ustawie.
Czy każdy jednoosobowy przedsiębiorca będzie posiadał prawa konsumenta?
Nie. Jak już pewnie zwróciłeś uwagę wskazujemy, że w/w prawa konsumenta będą przysługiwały jednoosobowemu przedsiębiorcy spełniającemu kryteria wskazane w ustawie. Tym kryterium jest charakter zawodowy albo jego brak, który można przypisać umowie zawieranej (taką umową jest także np. dostęp do serwisu, czy korzystanie z aplikacji) przez jednoosobowego przedsiębiorcę:
Przepisy dotyczące konsumenta, zawarte w niniejszym dziale, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Kiedy zmiana dotycząca poszerzenia praw konsumentów wejdzie w życie?
Zmiana ta wejdzie w życie w dniu 1 stycznia 2021 r. (pierwotnie zakładano, że wejdzie w życie 1 czerwca 2020 r., ale z uwagi na pandemię termin ten przesunięto).
Kto szczególnie powinien sprawdzić wpływ zmian na swój regulamin i inne umowy?
Zmiana dotyczy w największym stopniu serwisy i aplikacje, które do tej pory działały wyłącznie w modelu B2B – od 1 stycznia 2021 może się okazać, że części użytkowników mogą przysługiwać w/w prawa konsumenta. W takim wypadku bardzo istotny jest przegląd regulaminu i jego aktualizacjia – jeżeli bowiem zdecydujemy się nie ograniczać im dostępu do serwisu, czy aplikacji to koniecznie należy zaktualizować regulamin o pouczenie o prawie odstąpienia od umowy, czy też przejrzeć regulamin pod kątem klauzul niedozwolonych. W innym wypadku może się okazać, że niektórzy użytkownicy będą mogli bezpłatnie korzystać z serwisu, a w sytuacji spornej będą mogli powołać się na klauzule niedozwolone.
W przypadku serwisów i aplikacji mieszanych oraz skierowanych wyłącznie do konsumentów (B2B i B2C) także należy przejrzeć regulamin – możliwe, że obecne zapisy nie są wystarczające i konieczna będzie ich zmiana lub usunięcie. Przykładowo obecne zapisy o prawie odstąpienia od umowy mogą odnosić się wyłącznie do konsumentów i mogą nie uwzględniać jednoosobowych firm, którym to prawo będzie przysługiwało.
Należy pamiętać, że zmiana przepisów w tym zakresie jest na tyle szeroka, że dotyczy ona nie tylko regulaminów – konieczne jest przejrzenie także pozostałych umów, OWS, OWU i innych dokumentów prawnych stosowanych przez firmę.
Gdzie znajdę więcej informacji o zmianach dotyczących poszerzenia praw konsumenta na niektóre jednoosobowe firmy?
Jeżeli chcesz znaleźć więcej informacji o tej zmianie przepisów, to zachęcam Cię do lektury wpisu w naszym drugim serwisie – Prokonsumencki.pl, gdzie szczegółowo omawiamy wprowadzane zmiany:
Powyżej omówiliśmy najważniejsze aspekty pierwszej zmiany w prawie dotyczącej poszerzenia praw konsumentów na niektóre jednoosobowe firmy z punktu widzenia właścicieli serwisów internetowych i aplikacji. Poniżej omawiamy drugą zmianę, także bardzo istotną. Zapraszamy do uważnej lektury.
Zmiana numer 2 – konieczność wdrożenia unijnego rozporządzenia w sprawie propagowania sprawiedliwości i przejrzystości dla użytkowników biznesowych korzystających z usług pośrednictwa internetowego
O ile pierwsza zmiana w prawie dotyczy w zasadzie wszystkich przedsiębiorców, to druga dotyczy jedynie części serwisów internetowych i aplikacji. Konkretnie zmiany w regulaminach mają zastosowanie do usług pośrednictwa internetowego i wyszukiwarek internetowych, z których korzystają z jednej strony użytkownicy biznesowi, a z drugiej ich klienci będący konsumentami. Zmiany w regulaminach w założeniu mają wyrównywać szanse na linii serwis/aplikacja – użytkownik biznesowy, w praktyce jednak dotyczą nie tylko największych graczy na rynku (jak np. Allegro), ale także każdego innego właściciela serwisu, czy aplikacji, o której mowa w rozporządzeniu.
W przypadku wyszukiwarek internetowych dość łatwo ustalić kogo dotyczy zmiana. Natomiast w przypadku usług pośrednictwa zmiana ta dotyczy Twojego serwisu lub aplikacji jeżeli w ich ramach mamy co najmniej dwa rodzaje użytkowników – użytkownicy biznesowi oraz konsumenci, którym użytkownicy biznesowi oferują swoje towary lub usługi. Istotne jest samo oferowanie / inicjowanie transakcji, natomiast nie ma znaczenia, gdzie te transakcje są ostatecznie zawierane (mogą być poza serwisem i poza aplikacją).
Przykładowo zmiany w regulaminach objęte rozporządzeniem unijnym dotyczą takich serwisów i aplikacji jak platformy handlowe typu Allegro, e-Bay, Amazon, sklepy z aplikacjami typu Google App, Apple App Store, porównywarki typu Ceneo, media społecznościowe dla przedsiębiorstw i influencerów typu Facebook, Instagram, ale także zwykłe serwisy ogłoszeniowe typu Olx
Jak widać zmiana dotyczy bardzo wielu serwisów i aplikacji. Jeżeli masz wątpliwości, czy Twój serwis lub aplikacja objęty jest niniejszymi zmianami, to skontaktuj się z nami, chętnie pomożemy.
Poniżej ważne pytania i odpowiedzi dotyczące zmian:
Skąd wynikają zmiany w regulaminach? Czy muszę je wprowadzać? Od kiedy obowiązują?
Zmiany w regulaminach wynikają z unijnego rozporządzenia w sprawie propagowania sprawiedliwości i przejrzystości dla użytkowników biznesowych korzystających z usług pośrednictwa internetowego z dnia 20 czerwca 2019 r. Pełna treść rozporządzenia: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/?uri=CELEX%3A32019R1150
Z uwagi na fakt, że mamy do czynienia z rozporządzeniem unijnym, to przepisy tego rozporządzenia stosuje się bezpośrednio w całej UE bez potrzeby uchwalania dodatkowych przepisów. W skrócie oznacza to, że jeżeli jesteś objęty tym rozporządzeniem, to powinieneś je stosować.
Rozporządzenie stosuje się od dnia 12 lipca 2020 r., dlatego jeżeli jeszcze do tej pory nie wdrożyłeś zmian, to zalecamy to zrobić czym prędzej.
Czy są jakieś sankcje za niewprowadzenie zmian z unijnego rozporządzenia?
Tak, tutaj należy zwrócić przede wszystkim na fakt, że warunki korzystania z usług, które nie są zgodne z wymogami rozporządzenia lub zmiany w regulaminach w warunkach korzystania z usług wprowadzone przez dostawcę usług pośrednictwa internetowego w sposób sprzeczny z rozporządzeniem są nieważne. Możliwość kwestionowania poszczególnych zapisów regulaminów może prowadzić w tym wypadku do szeregu sporów i niejasność na linii właściciel serwisu – użytkownik biznesowy.
Inna sankcja to możliwość pozywania właścicieli serwisów i aplikacji za nieprzestrzeganie przepisów rozporządzenia – zgodnie z art. 14 ust. 1 rozporządzenia:
Organizacje i stowarzyszenia mające uzasadniony interes w reprezentowaniu użytkowników biznesowych lub w reprezentowaniu użytkowników korzystających ze strony internetowej w celach biznesowych, a także podmioty publiczne ustanowione w państwach członkowskich, mają prawo do wniesienia sprawy do właściwych sądów krajowych w Unii, zgodnie z przepisami prawa państwa członkowskiego, w którym wnosi się daną sprawę, w celu powstrzymania lub zakazania wszelkich przypadków nieprzestrzegania przez dostawców usług pośrednictwa internetowego lub dostawców wyszukiwarek internetowych odpowiednich wymogów ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu.
Na czym polegają najważniejsze zmiany w regulaminach?
Poniżej piszemy o najważniejszych zmianach, bo jeżeli przejrzałeś już rozporządzenie w sprawie propagowania sprawiedliwości i przejrzystości dla użytkowników biznesowych korzystających z usług pośrednictwa internetowego (pełna treść rozporządzenia: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/?uri=CELEX%3A32019R1150 ) to wiesz, że tych zmian wymaganych do uwzględnienia w regulaminie serwisu lub aplikacji jest dość dużo i są one obszerne. Tutaj tylko na marginesie warto wskazać, że regulaminy przygotowane przez naszych prawników uwzględniające te zmiany w regulaminach zwiększyły objętość niemal o połowę.
Przejdźmy zatem do najważniejszych zmian:
- regulamin serwisu / aplikacji powinien być sformułowany prostym, przystępnym językiem oraz łatwo dostępny; ustalono także rozbudowaną procedurę dotycząca wprowadzania zmian w regulaminie – nie można tego zrobić w sposób dowolny, wskazano minimalny 15 dniowy termin przed upływem, które nie można co do zasady wprowadzić zmian;
- regulamin powinien zawierać szczegółowe określenie podstaw podjęcia decyzji o zawieszeniu lub zakończeniu – lub nałożeniu wszelkich innych rodzajów ograniczeń – w całości lub w części, świadczenia przez nich usług pośrednictwa internetowego na rzecz użytkowników biznesowych; tutaj warto wskazać, że rozporządzenie narzuca sporo wymogów formalnych oraz terminów, które należy przy tym uwzględnić;
- regulamin powinien zawierać informacje o wszelkich dodatkowych kanałach dystrybucji i potencjalnych programach partnerskich, za pośrednictwem których dostawcy usług pośrednictwa internetowego mogą wprowadzać do obrotu towary i usługi oferowane przez użytkowników biznesowych;
- regulamin powinien zawierać ogólne informacje dotyczące wpływu warunków korzystania z usług na własność i kontrolę praw własności intelektualnej przysługujących użytkownikom biznesowym;
- regulamin powinien zawierać informację dotyczące plasowania ofert użytkowników biznesowych –dostawcy usług pośrednictwa internetowego określają w swoich warunkach korzystania z usług główne parametry determinujące plasowanie oraz powody, dla których względne znaczenie nadano tym głównym – a nie innym – parametrom;
- konieczne jest informowanie o towarach i usługach dodatkowych oferowanych przez sam serwis lub podmioty powiązane z nim (np. możliwość zakupu ubezpieczenia, dodatkowe gwarancji, czy zakup na raty);
- dostawcy usług pośrednictwa internetowego zamieszczają w swoich warunkach korzystania z usług opis wszelkich przypadków zróżnicowanego traktowania swoich ofert i ofert użytkowników biznesowych;
- dostawcy usług pośrednictwa internetowego zamieszczają w swoich warunkach korzystania z usług opis technicznego i umownego dostępu użytkowników biznesowych – lub informację o braku takiego dostępu – do wszelkich danych osobowych lub innych danych, które użytkownicy biznesowi lub konsumenci dostarczają na potrzeby korzystania z odnośnych usług pośrednictwa internetowego lub które są generowane w wyniku świadczenia tych usług;
- w przypadku gdy – w ramach świadczenia swoich usług – dostawcy usług pośrednictwa internetowego ograniczają użytkownikom biznesowym możliwość oferowania konsumentom tych samych towarów i usług na odmiennych warunkach za pośrednictwem innych środków niż dane usługi pośrednictwa, zamieszczają oni w swoich warunkach korzystania z usług uzasadnienie takiego ograniczenia oraz zapewniają łatwy i publiczny dostęp do tego uzasadnienia. Uzasadnienie to musi zawierać główne powody ekonomiczne, handlowe lub prawne wprowadzenia takich ograniczeń.
- dostawcy usług pośrednictwa internetowego zapewniają wewnętrzny system rozpatrywania skarg ze strony użytkowników biznesowych – wymóg ten nie dotyczy dostawców usług pośrednictwa internetowego, którzy są małymi przedsiębiorstwami w rozumieniu załącznika do zalecenia 2003/361/WE;
- dostawcy usług pośrednictwa internetowego wskazują w swoich warunkach korzystania z usług co najmniej dwóch mediatorów, z których pomocą są gotowi podjąć próbę osiągnięcia porozumienia z użytkownikami biznesowymi – wymóg ten nie dotyczy dostawców usług pośrednictwa internetowego, którzy są małymi przedsiębiorstwami w rozumieniu załącznika do zalecenia 2003/361/WE;
Każda z tych zmian jest bardzo szczegółowo opisana w samym rozporządzeniu, co z kolei powinno znaleźć odzwierciedlenie także w regulaminie danego serwisu, czy aplikacji. Zdajemy sobie sprawę, że ilość zmian może początkowo przerażać, ale warto spojrzeć na te zmiany przez pryzmat celu ich wdrożenia – mają się bowiem przyczynić do zwiększenia sprawiedliwości i przejrzystości działania pośredników internetowych, co w końcowym efekcie powinno być z zyskiem dla wszystkich. Czy tak będzie rzeczywiście, to się okaże.
Przy tej okazji warto wskazać, że obie wyżej omówione zmiany w regulaminach – zarówno ta dotyczące poszerzenia niektórych praw konsumenta na jednoosobowe firmy, jak i zmiany w regulaminach wynikające z rozporządzenia unijnego idą w kierunku zwiększenia ochrony i praw firm, a efekt tych prac przybliża ich status do status konsumenta. Wydaje się, że kierunek tych zmian będzie postępował, co z jednej strony rodzi po stronie przedsiębiorców więcej obowiązków, ale i praw.
Masz pytania dotyczące zmian lub chcesz sprawdzić, czy Ciebie też dotyczą i czy Twój regulamin sklepu wymaga aktualizacji? Skontaktuj się z nami, chętnie pomożemy:
- tel. 61 847 55 18
- kontakt@regulaminowo.pl
Funkcja trackback/Funkcja pingback