Umowa agencyjna

Umowa agencyjna jest umową cywilnoprawną, co oznacza, że uregulowań tych zobowiązań należy szukać w kodeksie cywilnym (art. 758- 764 (9)). Poprzez zawarcie umowy agencyjnej przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do pośredniczenia przy zawieraniu umów na rzecz dającego zlecenie. Ustawa do ważności umowy nie zastrzega żadnej ze szczególnych form. Jednakże każda ze stron może żądać od drugiej pisemnego potwierdzenia jej treści.

Postanowienia, które warto zawrzeć w umowie agencyjnej:

STRONY UMOWY

Stronami umowy agencyjnej są agent czyli osoba, która przyjmuje zlecenie oraz klient. Istotnym jest fakt, że agent działa w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, natomiast klientem będzie zawsze przedsiębiorca.

PRZEDMIOT UMOWY

Umowa agencyjna jest umową o świadczenie usług. Jej przedmiotem jest pośredniczenie przy zawieraniu umów na rzecz dającego zlecenie. Istnieje możliwość zawierania umów w imieniu zleceniodawcy, jest to jednak jedynie możliwe gdy agent został do tego umocowanie.

WYNAGRODZENIE

Umowa agencyjna jest zawsze umową odpłatną, co oznacza że agentowi należy się wynagrodzenie. Jest ono najczęściej wypłacane w systemie prowizyjnym- zależnym od liczby lub wartości zawartych umów. Strony mogą natomiast określić inny sposób wypłaty wynagrodzenia niż prowizja.

Jeżeli strony nie określą w umowie wysokości prowizji wówczas przyjmuje się, że należy się ona w wysokości zwyczajowo przyjętej w stosunkach danego rodzaju, w miejscu działalności prowadzonej przez agenta bądź w wysokości uwzględniającej wszystkie okoliczności związanych z wykonaniem umowy.

Agent ma prawo żądać wypłaty wynagrodzenia w sytuacjach gdy w czasie trwania umowy agencyjnej doszło do zawarcia umów w wyniku działalności lub zostały one zawarte z klientami pozyskanymi przez agenta dla wcześniejszych umów tego samego rodzaju, jeżeli agentowi przyznane zostało prawo wyłączności a umowa została zawarta z pominięciem przyjmującego zlecenie z klientem z grupy lub obszaru, w stosunku do którego została przyznana wyłączność oraz po rozwiązaniu umowy gdy zawarta ona została w wyniku działalności agenta

Agent za odrębnym wynagrodzeniem, w zakresie uzgodnionym przez strony może odpowiadać za wykonanie zobowiązania przez klienta (prowizja del credere). Jest to natomiast tylko możliwe w przypadku zawarcia umowy na piśmie z klauzulą określającą odpłatność tego postanowienia.

CZAS TRWANIA UMOWY

Umowa agencyjna może zostać zawarta zarówno na czas nieokreślony jak i określony. Umowa zawarta na czas nieokreślony może zostać wypowiedziana miesiąc naprzód w pierwszym roku trwania umowy, na dwa miesiące naprzód w drugim roku trwania umowy i trzy miesiące wcześniej w trzecim i następnych latach trwania umowy. Strony mogą jednak te terminy wydłużyć. Termin wypowiedzenia upływa z końcem miesiąca kalendarzowego, chyba że strony w umowie postanowiły inaczej. W przypadku gdy umowa wykonywana będzie przez strony po oznaczonym okresie- przyjmuje się, że została ona przekształcona na umowę zawartą na czas nieoznaczony.

OGRANICZENIE DZIAŁALNOŚCI KONKURENCYJNEJ

Istnieje możliwość ograniczenia działalności agenta mającej charakter konkurencyjny. Dotyczy ono klientów lub obszaru geograficznego objętych działalnością agenta i rodzaju usług lub towarów, które to stanowią przedmiot umowy. Może to być jednak zastrzeżone jedynie w formie pisemnej i na okres maksymalnie dwóch lat od rozwiązania umowy.

ŚWIADCZENIE WYRÓWNAWCZE

Agent ma prawo żądać od dającego zlecenie świadczenia wyrównawczego, jeżeli czerpie on znaczne korzyści za sprawą pozyskania przez agenta nowych klientów lub jeżeli doprowadził on do wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami. Ustawa przewiduje również sytuacje, w których agent takiego prawa nie ma- kiedy dający zlecenie wypowiedział umowę bez zachowania terminów wypowiedzenia z przyczyn, za które odpowiedzialność ponosi przyjmujący zlecenie, gdy agent wypowie umowę z przyczyn niezależnych od zleceniodawcy oraz gdy zachodzą okoliczności, które wykluczają egzekwowanie od agenta dalszego wykonywania umowy lub gdy agent za zgodą dającego zlecenie swoje prawa i obowiązki przeniósł na inną osobę.

Wysokość świadczenia nie może jednak przekraczać wysokości wynagrodzenia agenta za jeden rok, obliczanego na podstawie średniego rocznego wynagrodzenia z okresu 5 lat (chyba, że umowa trwała krócej- wtedy przy obliczaniu wynagrodzenia uwzględnia się cały okres jej trwania).

Uzyskanie świadczenia wyrównawczego nie wyłącza możliwości dochodzenia roszczeń odszkodowawczych na zasadach ogólnych.

Podsumowanie

Pomimo, że ustawa nie narzuca żadnej szczególnej formy zawarcia umowy agencyjnej- warto zawrzeć ją na piśmie. Dzięki temu jesteśmy w stanie bardziej zabezpieczyć swoje interesy zawierając między innymi klauzulę ograniczającą działalność konkurencyjną, która może okazać się niezwykle istotnym elementem przy prowadzeniu działalności gospodarczej czy również określenie prowizji del credere, która przeniesie dodatkowo odpowiedzialność za zobowiązanie klienta na agenta.